Hoe herken ik slaapsignalen bij mijn baby en peuter?

Baby’s en peuters raken snel oververmoeid. Wanneer dat het geval is, vinden ze het moeilijker om in slaap te vallen. Zodra je bepaalde slaapsignalen bij je baby signaleert, kun je hem beter naar bed brengen voordat hij oververmoeid en knorrig wordt. In deze blog vertel ik jou alles voor het belang van slaapsignalen en hoe je slaapsignalen kunt herkennen.

Belang van slaapsignalen

Slaapsignalen zijn tekenen dat je kind moe wordt of al heel moe is. Er vinden dan meestal veranderingen in het gedrag plaats. Je baby of peuter kan bijvoorbeeld opeens prikkelbaar, overactief of veeleisend zijn. Door de slaapsignalen te herkennen, kun je op tijd ingrijpen voordat je kind oververmoeid raakt. Als je te laat ingrijpt en je kindje wordt oververmoeid, wordt het voor hem moeilijker om in slaap te vallen.

Meest voorkomende slaapsignalen

Slaapsignalen zijn niet altijd even makkelijk te herkennen. Elke baby laat op zijn eigen manier zien dat hij moe is. Kijk goed naar jouw kindje en leer zijn signalen kennen. Ik heb voor jou de meest voorkomende slaapsignalen op een rijtje gezet. Je kunt slaapsignalen opdelen in vroege en late signalen. 

Vroege slaapsignalen

Bij de vroege slaapsignalen begint de vermoeidheid net in te kicken. Het zou ideaal zijn als je in deze fase je kind naar bed brengt. Je kunt hierbij letten op:

  • Bleek gezichtje 
  • Glazige ogen, starende blik
  • Langzaam knipperen
  • Heel stil zijn en weinig bewegen

Oudere baby’s (vanaf 3 maanden) en peuters laten vaak ook andere slaapsignalen zien: 

  • Verveeld met speelgoed
  • Aanhankelijk gedrag
  • Kieskeurig met eten
  • Veel aandacht vragen

Late slaapsignalen

Als de vermoeidheid blijft groeien, laat je kindje nog meer slaapsignalen zien. Wanneer je deze signalen herkent, is het zaak dat je je kind meteen naar bed brengt. Je kunt de volgende signalen opmerken:

  • Vuisten ballen
  • Fronsen of bezorgd kijken
  • In oren of ogen wrijven
  • Toenemende rusteloosheid
  • Gapen (Gapen gebeurt na het wakker worden, maar het kan ook een teken van vermoeidheid zijn. Vooral als het gapen herhaaldelijk in korte tijd gebeurt)
  • Aan vingers zuigen 
  • Schokkerige arm- en beenbewegingen 

De late slaapsignalen van oudere baby’s en peuters zijn: 

  • Onhandig gedrag
  • Geen interesse in alledaagse activiteiten en spel
  • Geen interactie, hij reageert niet op jou

Signalen van oververmoeidheid

Er zijn bepaalde signalen die duidelijk maken dat je kind al té moe is. Wanneer je deze signalen herkent, is het eigenlijk al te laat. Het kan zijn dat je kind nu moeilijker in slaap valt. Signalen van oververmoeidheid zijn sterk aanwezig en vaak niet te missen. De meest voorkomende signalen van oververmoeidheid zijn: 

  • Veel gapen
  • Huilen
  • Moeilijk te kalmeren 
  • Overactief, druk gedrag
  • Driftbuien
  • Aanspannen van het hele lichaam
  • Niets is meer goed, hij wil niks meer

Honger of moe?

Slaapsignalen kunnen sterk overeenkomen met voedingssignalen. Het kan moeilijk zijn om het verschil aan te duiden. Wanneer je je baby de afgelopen twee uur hebt gevoed, maar hij aan het huilen of jengelen is, dan is hij waarschijnlijk moe. Als je het niet zeker weet, bied je kindje dan wat eten aan. Neemt hij slechts een klein beetje melk en blijft hij huilerig? Dan heeft hij dringend slaap nodig.

Wat te doen bij slaapsignalen?

Als je kind slaapsignalen laat zien, is het verstandig hem klaar te maken voor bed door prikkels te verminderen. Dit kun je doen door:

  • je kind naar zijn slaapkamer of andere plek te brengen waar hij altijd slaapt
  • speelgoed weg te leggen
  • zachtjes en rustgevend te praten
  • gordijnen dicht te doen
  • lampen uit te doen
  • heel zachtjes rustige muziek op te zetten

Niet alle kinderen laten even duidelijk zien wanneer ze moe zijn. Vind je het moeilijk om slaapsignalen te herkennen, dan kun je ook de klok als richtlijn gebruiken. Let hierbij op de zogenaamde wakkertijd, de tijd dat een kind ongeveer wakker kan zijn.

LeeftijdWakkertijd
0 tot 2 weken30 tot 45 minuten
3 tot 6 weken 45 tot 60 minuten
7 tot 12 weken60 tot 90 minuten
3 tot 6 maanden1,5 uur
6 tot 8 maanden1,5 tot 3 uur
Vanaf 9 maanden3,5 tot 4 uur

In het begin kan het moeilijk zijn de slaapsignalen van jouw baby te herkennen. Observeer je kindje goed en je leert vanzelf wanneer hij moe is. Mocht je veel slaapproblemen bij je kindje ondervinden, zoek dan contact met een van onze slaapcoaches.